Στην καρδιά του εμπορικού. Ζευγάρια χαζεύουν τις βιτρίνες. Πρόθυμοι πωλητές. Άλλοτε χαμογελούν. Άλλοτε ξεφυσούν με απόγνωση. Άντρες στήνουν παζάρια. Γυναίκες δοκιμάζουν ακούραστα. Μπαμπάδες φορτωμένοι σακούλες. Μπόμπιρες μπουκωμένοι με ζαχαρωτά. Κόσμος. Τσάντες. Βήματα γρήγορα. Βήματα νωχελικά. Φασαρίες. Γέλια. Μα πάνω απ’ όλα; ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ!
Όλοι μαζί συναθροισμένοι στο ίδιο μέρος. (Και..στο ίδιο πάρκιγκ!) Για τον ίδιο σκοπό. Κι όμως, πόσο πολύ διαφέρουν οι επιλογές μας!
Αλήθεια , εσύ τι ψώνισες τελευταία; Γιατί έδωσες τα χρήματά σου εκεί κι όχι οπουδήποτε αλλού; Γιατί επέλεξες αυτό το προϊόν ; Αυτό το κατάστημα; Τη συγκεκριμένη μάρκα; Οι ειδικοί απαντούν!
ΤΡΥΠΩΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ…
Τι πραγματικά επηρεάζει τις αγοραστικές σου επιλογές;
1.Τα κίνητρα και οι επιθυμίες σου.
Ο ένας θ’ αγοράσει γάλα και ψωμί για τα παιδιά του. Ο άλλος τις δόσεις του δανείου του. Ο τρίτος μονόπετρο για την αγαπημένη. Κάποιοι θα πάνε ταξιδάκι. Κάποιοι πρώτο τραπέζι στα μπουζούκια. Άλλοι θα τα ξοδέψουνε σε τυχερά παιχνίδια κι άλλοι στα τάματα των μοναστηριών.
Η παλέτα των αγορών είναι τόσο μεγάλη και πολύχρωμη όσο και οι ανάγκες και τα θέλω των καταναλωτών. Προσοχή όμως! Όχι μόνο ανάγκες φυσικές. Ανάγκη για αγάπη. Για υγεία. Για ασφάλεια. Για ευχαρίστηση. Για πληροφορία. Ακόμα και για το χτίσιμο της κοινωνικής μας εικόνας εγείρουν αγορές!
2.Το εξωτερικό περιβάλλον.
Η κρίση. Ο πληθωρισμός. Η ανεργία. Το ύψος του μισθού σου. Δεν είναι δυνατόν να αφήσουν ανεπηρέαστες τις αγοραστικές σου αποφάσεις. Έχεις σκεφτεί ωστόσο ότι το ίδιο κάνει και η κουλτούρα ή η κοινωνική ομάδα στην οποία ανήκεις;
Στην Ολλανδία, κάνναβη κι ελαφριά ναρκωτικά πωλούνται ελεύθερα στα καφέ. Στην Ιαπωνία τα φρούτα είναι τόσο ακριβά που θεωρούνται είδος πολυτελείας και προσφέρονται ακόμα κι ως δώρο γάμου. Ενώ στην Ελλάδα, δεν διανοείται να ζήσει κάποιος χωρίς το πολύτιμο λάδι της μεσογειακής διατροφής. Τι είναι σημαντικό και τι όχι για την κουλτούρα κάθε χώρας ή κάθε κοινωνίας λοιπόν, καθορίζει άμεσα και το αντίστοιχο ξόδεμα των χρημάτων.
Το ίδιο συμβαίνει και με το φύλο, τη θρησκεία, το επάγγελμα ή την ηλιακή κατηγορία που ανήκουμε. Οι γυναίκες ξοδεύουν σε νύχια, μαλλιά και γυμναστήρια. Οι πιστοί αγοράζουν εικόνες και κομποσκοίνια. Οι μάγειρες προμηθεύονται μαχαίρια και ποδιές. Ενώ οι νεαροί κυκλοφορούν με skateboards και tablets . Κι έτσι, είτε το θέλουμε είτε όχι η υποομάδα που ανήκουμε μας καθορίζει αγοραστικά.
3. Οι δραστηριότητές σου πριν, κατά και μετά την αγορά.
Είδες πρώτα τη διαφήμιση. Σου τράβηξε την προσοχή ο νόστιμος ηθοποιός με τους καλογραμμένους κοιλιακούς. Δεν στάθηκες όμως εκεί. Δεν είσαι τέτοιος άνθρωπος! Το συζήτησες και με τη γειτόνισσα της ξαδέρφης σου. Έμεινε λέει ποοοοολύ ευχαριστημένη από το προϊόν. Κι όταν πια έφτασες στο κατάστημα; Ο ευγενικός πωλητής σου είπε πως μπορείς να το χρησιμοποιείς και στο μπάνιο και στην κουζίνα και στο εξοχικό και στο αυτοκίνητο και παντού! Ενθουσιάστηκες! Μόλις είδες και το καρτελάκι για την έκπτωση ε τότε πια πείστηκες για τα καλά. Και σε μένα να μη χρησιμεύσει σκέφτηκες, θα το κάνω δώρο! Κι έτσι, η αγορά έκλεισε!
Όχι. Τα ψώνια δεν είναι μια απλή διαδικασία. Απασχολούν το μυαλό μας πριν, κατά και μετά την ίδια τους την αγορά. Κάνουμε έρευνα σε διαφημίσεις, site και φυλλάδια. Ρωτάμε τη γνώμη άλλων καταναλωτών. Προσέχουμε τους διαθέσιμους τρόπους πληρωμής και φυσικά..μελετάμε την χρησιμότητα του προϊόντος στο παρόν και το μέλλον. Έτσι, καταλήγουμε σε μια επιλογή που μας ικανοποιεί είτε λογικά είτε συναισθηματικά! Κι αν μείνουμε ευχαριστημένοι, επαναλαμβάνουμε εκ νέου τη διαδικασία!
4.Η συνθήκη της απόφασης.
Άλλο να αγοράσεις σπίτι ή αυτοκίνητο κι άλλο μια λακ ή ένα ρύζι για το μεσημέρι. Ορισμένες αποφάσεις είναι περισσότερο πολύπλοκες και χρονοβόρες από άλλες. Έτσι, όσο ο χρόνος και η σοβαρότητα μιας αγοράς περισσεύουν, τόσο αυξάνει η έρευνα που κάνουμε και η λογική της τελικής μας επιλογής. Αν ο χρόνος πιέζει ή η σημασία είναι μικρή υπάρχουν περιθώρια για αυθόρμητες αγορές.
5.Ο ρόλος του καθενός.
Το κατάστημα ανήκει στην αγαπημένη σου ανιψιά. Ο πωλητής είναι και κουμπάρος σου. Αυτό που θες να αγοράσεις, θα το χρησιμοποιεί ο άντρας σου. Στη διαφήμιση έπαιζε η αγαπημένη σου παρουσιάστρια και influencer. Με κάτι τέτοια, η αγορά γίνεται ακόμα δυσκολότερη.
Ο καθένας όμως έχει το ρόλο του και αυτό δεν είναι δυνατό να μην σε προβληματίσει. Μόνο στην περίπτωση που είσαι ο ίδιος χρήστης και καταναλωτής, απομονωμένος απ’ το συγγενικό και φιλικό περιβάλλον και με την τηλεόρασή σου κλειστή τότε ίσως και να κάνεις μια εντελώς νηφάλια αγορά!
Ακόμα και στην περίπτωση αυτή πάντως, μην ξεχνάς ότι πάντα θα υπάρχει η δική σου μοναδική προσωπικότητα που θα χρωματίζει τις καταναλωτικές επιλογές σου! Γενναιόδωρος; Σπάταλος; Λεπτολόγος; Αυθόρμητος; Έτσι ή αλλιώς, keep shopping.
Χρύσα Βοζίκη, Ψυχολόγος-Εκπαιδευτικός