Αν η καθημερινότητα είναι το ‘σπιτικό’ σου, η εικονική πραγματικότητα του Facebook είναι σίγουρα..το ‘εξοχικό’. Κρύβεσαι εκεί για να χαλαρώσεις. Να ξεχαστείς. Να διαβάσεις την εφημερίδα σου. Να παίξεις τάβλι με την παρέα. Να σχολιάσεις. Να γελάσεις. Να γνωρίσεις καινούριο κόσμο. Να φλερτάρεις. Να ανανεωθείς.
Είναι ένα σπίτι χτισμένο στην παραλία. Σου δίνει τη δυνατότητα να χαζεύεις τα ‘κύματα’ των ξένων αναρτήσεων. Να ‘κολυμπάς’ μαζί με φίλους στο chat. Αλλά.. και να οργανώνεις τα δικά σου ξεχωριστά ‘beach party’ μέσα από τα σχόλια , τις συνομιλίες και το ατομικό σου προφίλ.
Ακούγεται σα να πρόκειται για το ιδανικό μέρος για διασκέδαση. Είναι όμως έτσι; Ή κάποιοι τελικά ‘πνίγονται’ μέσα στο μπλε και το λευκό του Fb?
Πριν βιαστείς να βγάλεις συμπεράσματα. Άκου τι λέει η επιστήμη σε 4 καυτές ερωτήσεις για τη διάσημη σελίδα.
1.Τι πραγματικά κερδίζουν οι χρήστες απ’ το Facebook?
Ποιος ψάχνει πια σε εγκυκλοπαίδειες και βιβλία; Ποιος έχει χρόνο και κουράγιο για τηλεφωνήματα και συναντήσεις; Ποιος έχει όρεξη να βάφεται, να ντύνεται, να στήνεται και να προσέχει τι θα πει και πως θα συμπεριφερθεί; Μπήκες στο fb? Ξεμπέρδεψες.
Όλα στο πιάτο. Άκοπα και εντελώς δωρεάν. Πληροφορίες. Επικοινωνία. Φιλίες. Αίσθηση ταυτότητας. Αυτό είναι το πακέτο που κάνει τόσο ελκυστικό το συγκεκριμένο ιστότοπο.
Η παθητική κοινωνική ενημέρωση δίχως κόπο και ιδρώτα αλλά και το επιλεκτικό ψάξιμο των πληροφοριών για πρόσωπα και πράγματα λύνουν τα χέρια του χρήστη. Σίγουρα επομένως η ΄βίλα του Zuckerberg’ είναι ένας ξεκούραστος κι εύκολος προορισμός.
2. Οι άνθρωποι δίνουν δημόσια την πραγματική τους ταυτότητα;
Ψηλή. Ξανθιά. Γαλάζια μάτια. Γυμνασμένο κορμί. Με πτυχία.
Μελαχρινός. Μουσάτος. Καλοντυμένος. Επιτυχημένος επιχειρηματίας.
Είναι άραγε αλήθεια όσα προβάλουν οι χρήστες στα προσωπικά τους προφίλ;
Το facebook είναι ένας εικονικός τόπος όπου ο καθένας θα μπορούσε να χτίσει την ταυτότητά του με μεγάλη φαντασία κι έμπνευση. Κι όμως προς έκπληξη όλων, οι περισσότεροι λένε .. την αλήθεια.
Οι δραστηριότητες (σχόλια, μηνύματα, φωτογραφίες, βίντεο κλπ.) και το δίκτυο φίλων του καθενός άλλωστε θα μαρτυρούσαν αργά ή γρήγορα πολλές πληροφορίες για την αληθινή εικόνα κάποιου.
Ρεαλιστικός λοιπόν κι ίσως λιγάκι επιτηδευμένος αλλά όχι ψεύτικος ο κόσμος του facebook , λένε οι ειδικοί.
3. Μας κοινωνικοποιεί ή μας απομονώνει;
Η παλιά σου συμμαθήτρια απ’ το δημοτικό. Ο κουμπάρος του αδερφού σου. Η φίλη σου από την Αυστραλία. Η ξαδέρφη της μαμάς σου. Ο δάσκαλος. Ο συνάδελφος. Ο άντρας. Το παιδί. Ακόμα κι η γιαγιά σου! Ανήκουν όλοι πια στην ίδια ιντερνετική παρέα!
Το facebook ενισχύει τις υπάρχουσες φιλίες. Ειδικά με άτομα που διαμένουν μακριά. Χτίζει δεσμούς με όσους έχουμε κοινά ενδιαφέροντα. Δημιουργεί ευκαιρίες για νέες γνωριμίες.
Οι online επαφές δεν αντικαθιστούν τις offline σχέσεις μας ούτε όμως θεωρούνται κατώτερες από αυτές. Δεν λύνουν τα διαπροσωπικά κενά που μας αφήνει ο πραγματικός κόσμος αλλά σίγουρα συμπληρώνουν το δίκτυο των φίλων και γνωστών μας. Ενισχύουν τους δεσμούς μας . Καλλιεργούν την επικοινωνία.
Ίσως μ’ έναν καινούριο τρόπο επομένως , ακόμα και να κοινωνικοποιούμαστε μέσα από την πλατφόρμα αυτή.
4.Τι κινδύνους κρύβουν οι διαδικτυακές φιλίες του fb?
Πρωτότυπη διαφημιστική καμπάνια. Πίσω της; Η εταιρία Burger king. Xάριζε ένα λαχταριστό μπέργκερ σε όσους τολμούσαν να διαγράψουν 10 τουλάχιστον φίλους απ’ το προφίλ τους. Η καμπάνια αποσύρθηκε σε διάστημα 10 ημερών απ’ το ίδιο το facebook. Ωστόσο, 250.000 ‘φίλοι’ είχαν ήδη πάθει.. διαγραφή! Επιφανειακές συνεπώς, μοιάζουν για το τρίτο μάτι οι διαδικτυακές φιλίες τέτοιου τύπου. Κι αυτό δεν είναι το μόνο αρνητικό.
Ανοιχτές στο κοινό. Επιρρεπείς σε αρνητικά σχόλια. Και φυσικά.. ευάλωτες στη ζήλια και την εμμονή. Οι σχέσεις γεννιούνται ή δυναμώνουν μέσα στο κανάλι του facebook αλλά παράλληλα φθείρονται και διαλύονται μέσα και χάρη σ’ αυτό.
Η παραθεριστική κατοικία του facebook λοιπόν , μπορεί να δείχνει ευχάριστη κι ηλιόλουστη αλλά δεν παύει να έχει τα ανήλιαγα σημεία της. Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται.. προσοχή!
Χρύσα Βοζίκη, Ψυχολόγος-Εκπαιδευτικός