Έχει δεν έχει ένα χρόνο που τρύπωσε στη ζωή σου. Κι όμως κατάφερε γρήγορα αξιοσημείωτες αλλαγές στη συνήθη σου καθημερινότητα. Στον ύπνο. Στο φαγητό. Στη διασκέδαση. Στην αυτονομία σου. Είτε πρόκειται για το πρώτο είτε για το v-ιοστό σου παιδάκι , πάντα ένας μπόμπιρας ή μια χαριτωμένη δεσποινίδα 12 μηνών ξέρουν να ταράζουν τα νερά των μέχρι τότε μαθημένων σου ρυθμών.
Τα λερωμένα χεράκια του. Το βιαστικό του μπουσούλημα. Τα πρώτα λαίμαργα βήματά του στο έδαφος. Δε φανερώνουν τίποτε άλλο από τη λαχτάρα του να ανακαλύψει τον εαυτό του και τον κόσμο. Και φυσικά να βρει τρόπους να επικοινωνήσει τις επιθυμίες του. Στο ξεκίνημα του μακρινού αυτού ταξιδιού θα υπάρξουν αναζητήσεις. Επιτεύγματα. Γέλια. Επιβραβεύσεις. Πρόοδος. Κι ένα υγιές μεγάλωμα. Ωστόσο, δεν μπορούν να λείπουν οι αταξίες. Τα μικροατυχήματα. Οι πτώσεις, Τα κλάματα. Τα χτυπήματα.
Ο γονιός στη σπουδαία αυτή διαδρομή στέκεται συνοδοιπόρος και βοηθός σε κάθε νέα προσπάθεια του μωρού. Με κύριο μέλημά του την ασφάλεια και την ευτυχία του.
Τι συμβαίνει όμως όταν το μικρό παιδί δυσκολεύεται ν’ αντιληφθεί το καλό και το κακό; Πως η μαμά και ο μπαμπάς θα βάλουν όρια για να προστατεύσουν αλλά και να καθοδηγήσουν σωστά το βλασταράκι τους;
ΧΡΥΣΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗΣ
1.Μην μπεις στον πειρασμό της λεκτικής ή σωματικής βίας. Ακόμα κι αν έχεις σκεφτεί πως μια βρισιά ή ένα ελαφρύ χτύπημα στα χέρια ή τον ποπό δεν πειράζει. Σκέψου ξανά. Όχι μόνο μπορεί κάτι τέτοιο να προκαλέσει δυσάρεστες μελλοντικές συμπεριφορές αλλά δεν έχει και καμία χρησιμότητα στις ηλικίες αυτές. Το παιδί ενός έτους δύσκολα αντιλαμβάνεται τη σύνδεση ‘λανθασμένης πράξης’-‘τιμωρίας’. Αν χρειάζεσαι οπωσδήποτε έναν τρόπο αντίδρασης προτίμησε τις φυσικές και λογικές συνέπειες μιας πράξης. Αν πετάει κάτω το κουλουράκι, άφησέ το χωρίς κουλουράκι ή αν χτυπάει με δύναμη το μεταλλικό παιχνίδι στο τζάμι, στέρησέ του το προσωρινά. Σίγουρα η βία δεν είναι λύση.
2.Δώσε ευκαιρία στον αντιπερισπασμό. Δεν χρειάζεται κάθετί να καταλήγει σε διαπραγμάτευση και διαμάχη. Αν το παιδί προβαίνει σε πράξεις που δεν επιθυμείς, απέσπασέ του την προσοχή με κάτι άλλο. Τα τραγούδια , οι θόρυβοι ή τα παιχνίδια με ζωηρά χρώματα θα σε βοηθήσουν.
3.Βάλε σαφή και σταθερά όρια και μην κουραστείς να επαναλαμβάνεις τις οδηγίες σου. Όσο περιττό κι αν ακούγεται, είναι σημαντικό να εξηγούμε στα μικρά παιδιά ακόμα και 12 μηνών γιατί πρέπει και γιατί όχι. Η συχνή επανάληψη σιγά σιγά γίνεται κτήμα τους και διαμορφώνει την τελική τους συμπεριφορά. Ωστόσο, είναι βασικό οι κανόνες να είναι συγκεκριμένοι και να μην αλλάζουν κάθε τόσο ανάλογα με την περίσταση. Το όχι πρέπει να παραμένει όχι.
4.Μην παραλείπεις την επιβράβευση. Αντί να αναλώνεσαι συνεχώς στις συμπεριφορές που το παιδί πρέπει να αποφεύγει, δώσε έμφαση σε αυτές που κάνει σωστά. Τα μπράβο και τα χαμόγελα θα ενισχύσουν τις επιθυμητές δράσεις χωρίς κόπο και άγχος.
5.Τέλος, αν η κατάσταση βγει εκτός ελέγχου, δοκίμασε να θέσεις τα όριά σου με τη σωστή φωνή. Η σοβαρότητα. Το βλέμμα που δείχνει ότι εννοείς αυτά που λες. Και φυσικά η ήρεμη αλλά στιβαρή φωνή. Μπορούν να γίνουν ένας πρώτης τάξεως εργαλείο για να περάσεις τα μηνύματα που θέλεις στο παιδάκι σου.
Πάνω απ’ όλα δείξε κατανόηση. Ψυχραιμία. Υπομονή.
Χρύσα Βοζίκη, Ψυχολόγος-Εκπαιδευτικός