Κλάματα και τσιριχτές φωνές. Πόδια ριζωμένα στη γη. Άρνηση και αντίδραση. Ζημιές και πειράγματα. Ψέματα και παρακαλετά. Είναι λίγες μόνο από τις δυσάρεστες εκφάνσεις της συμπεριφοράς ενός παιδιού προσχολικής ηλικίας που τώρα διεκδικεί τα όρια του κόσμου του.
Το μικρό σου αγγελούδι μεγαλώνει. Και μαζί του μεγαλώνουν οι ανάγκες του για ελευθερία, αυτονομία και πειραματισμό.
Έτσι, όσο πολύ κι αν το αγαπάς κάθε μέρα έρχεσαι αντιμέτωπος με μια καινούρια πρόκληση που απαιτεί υπομονή, φαντασία και θάρρος για να τη χειριστείς.
Μήπως ωστόσο υπάρχουν τρόποι να διευκολυνθείς στη διαχείριση της καθημερινότητας με μπόμπιρες τριών , τεσσάρων ή πέντε ετών;
ΒΗΜΑ 1 : ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ
Το πρώτο στρατηγικό βήμα για την αντιμετώπιση μιας απαιτητικής κατάστασης είναι η καλύτερη δυνατή κατανόησή της. Όχι. Η προσχολική ηλικία δεν είναι μια αδιάφορη, ανέμελη ηλικιακή φάση. Είναι πολύτιμη και κομβική τόσο για τη σωματική όσο και για την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού.
Τα μικρά παιδιά αυτής της ηλικίας βρίσκονται σε μια ατελείωτη ανακαλυπτική περίοδο. Ελέγχουν τις δικές τους δυνάμεις και δυνατότητες αλλά ταυτόχρονα παρατηρούν και τις αντιδράσεις των άλλων απέναντί τους. Είναι αρκετά συνεννοήσιμα για να γνωρίζουν το σωστό και το λάθος ή να καταλαβαίνουν απλούς κανόνες. Ωστόσο, δεν είναι καθόλου πρόθυμα να τους ακολουθήσουν. Είτε από περιέργεια είτε από έλλειψη πλήρους κατανόησης της ενήλικης λογικής, δοκιμάζουν διαρκώς τα όρια του περιβάλλοντός του. Αυτό οφείλει πάντα να το έχει κατά νου ένας γονιός.
Στα πλαίσια της διερευνητικής τους δραστηριότητας επίσης, είναι απόλυτα φυσιολογικό να συναντούν καθημερινές δυσκολίες ή εμπόδια. Το σώμα και το πνεύμα τους δεν έχει αναπτυχθεί όσο θα ήθελαν προκειμένου να πετύχουν όσα επιθυμούν. Αυτό γεννά άγχος, θυμό ή αντίδραση. Και συχνά, ο έλεγχός της δεν είναι ο ομαλότερος δυνατός.
Τέλος, σημαντικός παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψιν είναι και το καινούριο δεδομένο του σχολικού περιβάλλοντος που τρυπώνει στη ζωή τους. Ο αποχωρισμός από το γονιό και οι απαιτήσεις της συναναστροφής με άλλα παιδιά ή της πειθάρχησης σ’ ένα οργανωμένο πλαίσιο δημιουργούν και τις ανάλογες δυσκολίες στο μικρό παιδί.
Αν εντούτοις, αντιληφθείς ποιον έχεις απέναντί σου, μπορεί ευκολότερα να επινοήσεις και να εφαρμόσεις πετυχημένες στρατηγικές πειθαρχίας και συμμόρφωσης.
ΒΗΜΑ 2 : ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΤΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει εγχειρίδιο σωστής συμπεριφοράς του γονιού απέναντι στο νήπιο. Κάθε οικογενειακό σχήμα και κάθε παιδί έχει τις ιδιαιτερότητές του. Γι’ αυτό και ο γονιός οφείλει να δοκιμάζει διάφορες τεχνικές με εφευρετικότητα και συνέπεια προκειμένου να βρει αυτό που ταιριάζει στο δικό του παιδί. Παρόλα αυτά, ορισμένες χρήσιμες πρακτικές που μπορούν να σε βοηθήσουν είναι οι ακόλουθες :
Α. Επιβράβευσε την καλή συμπεριφορά. Δείξε στο παιδί με ένα μπράβο ή ένα ευχαριστώ ποιες συγκεκριμένες πρακτικές που ακολουθεί σε βρίσκουν σύμφωνο. Μέσα στη δοκιμή των ορίων, πάντα υπάρχει και η επιθυμία του να σε ευχαριστήσει
Β. Δώσε ένα διάλειμμα στην έντονη αντίδρασή του. Σε μια ακραία παραβίαση κανόνα βάλτο για λίγη ώρα σε ένα ήσυχο μέρος να ηρεμήσει και να σκεφτεί. Τα αποτελέσματα που θα δεις μπορεί να σε εκπλήξουν.
Γ. Αφαίρεσε του προνόμια και καλούδια. Αν οι αντιδράσεις συνεχίζονται, απομάκρυνε το αγαπημένο του παιχνίδι ή στέρησέ του μια διασκέδαση ή μια λιχουδιά για το υπόλοιπο της μέρας.
Δ. Δημιούργησε ένα σύστημα ανταμοιβών. Γέμισε με αυτοκόλλητα μια σελίδα για κάθε φορά που επιτυγχάνεται μια συγκεκριμένη συμπεριφορά. Όταν μαζευτούν πέντε ή δέκα αυτοκόλλητα δώσε μια μεγαλύτερη ανταμοιβή. Έτσι το παιδί, θα καλλιεργήσει το κίνητρό του και θα νοιώθει ικανοποίηση.
Ε. Επένδυσε στην πρόληψη. Ο καλός ύπνος , το έγκαιρο τάισμα και η προσεκτική παρατήρηση της συμπεριφοράς του θα σε βοηθήσουν να αποφύγεις τα έντονα ξεσπάσματα.
Σε κάθε περίπτωση, βρες αυτό που ταιριάζει σε σένα και το δικό σου παιδί!
Χρύσα Βοζίκη, Ψυχολόγος-Εκπαιδευτικός