Σάββατο βράδυ. Άλλοι επέλεξαν να βγουν κι άλλοι προτίμησαν να περάσουν τη βραδιά τους παρακολουθώντας τον ευρωπαϊκό διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision. Καλός ή κακός. Διασκεδαστικός ή αδιάφορος. Το μόνο βέβαιο είναι ότι κάθε χρόνο συγκεντρώνει ένα τεράστιο πολυπολιτισμικό κοινό που τον βλέπει και τον ψηφίζει.
Νικητής για φέτος ο Duncan Laurence που εκπροσώπησε την Ολλανδία με τη λυρική μπαλάντα ‘Arcade’. Μια αισθαντική, λυπητερή μελωδία που συγκίνησε δηλώνοντας απερίφραστα πως ‘η αγάπη είναι ένα χαμένο παιχνίδι.’
Ναι. Εκεί. Ανάμεσα στα χιλιάδες φώτα. Τα εντυπωσιακά κοστούμια. Τα γρήγορα χορευτικά. Τα ρυθμικά τραγούδια. Τα γεμάτα λάμψη και χαρά κορίτσια και αγόρια. Ένας νεαρός. Ένα πιάνο. Ένα μαύρο φόντο. Και μια τρυφερή, ρομαντική, λυπημένη μπαλάντα κέρδισαν την καρδιά του κοινού.
Όχι. Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει στο διαγωνισμό. Ούτε όμως και η πρώτη φορά που συμβαίνει στη ζωή. Τα μελαγχολικά τραγούδια είναι κομμάτι της πραγματικότητάς μας. Βρίσκονται στη δισκοθήκη ή τη λίστα μας στο you tube και μας συντροφεύουν κάθε φορά που τα έχουμε ανάγκη.
Πως εξηγείται όμως το παράδοξο του να περνάμε όμορφα και να απολαμβάνουμε τόσο τις λυπητερές μελωδίες;
5 ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΛΑΤΡΕΨΕΙΣ ΤΑ ΘΛΙΜΜΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Α. Οι αναμνήσεις
Μια φιλία. Ένας έρωτας. Ένας χωρισμός. Ένα ταξίδι. Έγιναν κάποτε η αφορμή για να τα σιγοψιθυρίσεις. Κι έτσι, κάθε φορά που τα ξανακούς είναι σα να φέρνεις πίσω στη ζωή σου όλες εκείνες τις νοσταλγικές αναμνήσεις. Απ’ τα παιδιάστικα, εφηβικά όνειρα. Τα άγουρα συναισθήματα. Τα πρώτα κλάματά σου. Κι όσο άσχημα κι αν πέρασες, η μνήμη σου κρατάει μόνο τα ωραία. Αυτά νοσταλγείς με τα τραγούδια της λύπης. Αυτά απολαμβάνεις. Αυτά αναπολείς.
Β.Ο αντιπερισπασμός
Η μουσική. Είτε χαρούμενη είτε πονεμένη, λειτουργεί αγχολυτικά. Αποσυντονίζει το άτομο από τις προσωπικές έγνοιες και τις καθημερινές του πιεστικές υποχρεώσεις και το βυθίζει σ’ έναν ξέγνοιαστο μελωδικό κόσμο. Με τον τρόπο αυτό, ακόμα και μια λυπημένη μπαλάντα μπορεί να λειτουργήσει ως ισορροπιστής του δυσάρεστου, αγχώδους συναισθήματος.
Γ.Η κάθαρση
Οι λυπητερές μουσικές γεννούν συναισθήματα. Μελαγχολίας. Φόβου. Ακόμα και θυμού. Και χαρίζουν την ευκαιρία για συναισθηματική λύτρωση. Οι σκέψεις και τα αισθήματα εκτονώνονται μέσα στο ασφαλές περιβάλλον των στίχων ενός τραγουδιού. Χωρίς να υπάρχει γύρω μας ο αληθινός κίνδυνος ή το ερέθισμα του πόνου. Έτσι, η ψυχή ανακουφίζεται για τις δικές της πραγματικές λύπες μέσα από τις φανταστικές λυπητερές ιστορίες των τραγουδιών.
Δ. Τα φυσικά φάρμακα
Η λυπητερή μουσική προκαλεί αύξηση του επιπέδου της ορμόνης προλακτίνης στον οργανισμό. Η τελευταία επενεργεί ανακουφιστικά και καταπραύνει τον ψυχικό πόνο. Έτσι, ακόμα και χωρίς να υπάρχει ένα έντονο, δυσάρεστο ή τραυματικό γεγονός, το σώμα περνά σε μια κατάσταση ήπιας χαλάρωσης και ευεξίας.
Ε.Η νοερή υποστήριξη
Το ράδιο του αυτοκινήτου ή το πικ-απ του σαλονιού γίνονται οι φανταστικοί φίλοι που μας λείπουνε. Γίνονται η παρέα και η συντροφιά τις στιγμές της μοναξιάς και της στεναχώριας και μέσα από τις λυπημένες τους ιστορίες νοιώθουμε λιγότερο μόνοι και περισσότερο ευτυχείς που κάποιος καταλαβαίνει όσα αισθανόμαστε.
Μπορεί επομένως τα μελαγχολικά τραγούδια να μην είναι τα καταλληλότερα για ένα ξέφρενο πάρτυ, σίγουρα όμως είναι παρεξηγημένα. Αφού στην πραγματικότητα είναι συντροφιά. Και ανακούφιση. Και νοσταλγία. Και βάλσαμο για την ανθρώπινη ψυχή.
Βάλε ένα ποτήρι κρασί. Κι απόλαυσέ τα.
Χρύσα Βοζίκη, Ψυχολόγος-Εκπαιδευτικός