Ο ρόλος του γονιού θυμίζει κατά πολύ αυτόν του μάγειρα. Όσο κι αν έχεις μαθητεύσει δίπλα σε έμπειρους σεφ. Όσες συνταγές κι αν έχεις διαβάσει. Το φαγητό που φτιάχνεις έχει πάντα στο τέλος τη μοναδική, ξεχωριστή γεύση που εσύ του δίνεις. Γιατί παίζει ρόλο η πειθαρχία σου στους κανόνες της συνταγής. Η αγάπη, το μεράκι και η φαντασία που θα προσθέσεις και φυσικά η πρώτη ύλη που θα χρησιμοποιήσεις.
Αν τα παιδιά επομένως είναι το βασικό σου υλικό, με τον χαρακτήρα και τις ιδιαιτερότητες που γεννήθηκαν. Μένει σ’ εσένα να τα διαμορφώσεις ανάλογα με τον τρόπο που θα θέσεις τα όρια του κόσμου τους αλλά και ανάλογα με τη φροντίδα που θα δείξεις για την ανατροφή τους. Οι διαστάσεις αυτές είναι που καθορίζουν και το.. μαγειρικό σου στυλ!!
ΠΟΣΑ ΣΤΥΛ ΓΟΝΕΙΚΟΤΗΤΑΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ;
Μα φυσικά όσα και τα παιδιά αυτού του κόσμου! Αφού ακόμα και οι ίδιοι γονείς μπορεί να διαφέρουν στο μεγάλωμα του κάθε διαφορετικού παιδιού τους. Αφού οι ίδιοι άνθρωποι, σε κάθε περίπτωση, προσθέτουν ή αφαιρούν στοιχεία γονεικότητας ή απλώς τα χρησιμοποιούν σε διαφορετικές αναλογίες !
Ωστόσο, οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να διακρίνουν τέσσερα βασικά στυλ ανατροφής πάνω στα οποία κινείται σε γενικές γραμμές η πλειοψηφία των γονέων.
Αλήθεια, εσύ σε ποια κατηγορία ανήκεις;
4 ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΓΟΝΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ
Α. Ο αυστηρός
- Πιστεύει ένθερμα στην έννοια της πειθαρχίας και υπακοής χωρίς εξαιρέσεις
- Θέτει τους κανόνες χωρίς να ρωτήσει τη γνώμη των παιδιών
- Αποφεύγει να διαπραγματευτεί τα όρια που θέτει και λέει συχνά ‘Γιατί το είπα εγώ’
- Επικεντρώνεται στην τιμωρία μιας ακατάλληλης συμπεριφοράς και όχι στην εφαρμογή πειθαρχίας με αιτιολόγηση ώστε το παιδί να διδαχτεί το σωστό.
Συνέπειες
Χρειάζεται προσοχή καθώς η πολύ μεγάλη αυστηρότητα μπορεί να προκαλέσει την εχθρότητα κι επιθετικότητα των παιδιών, να ωθήσει στο ψέμα για την αποφυγή τιμωρίας ή να γεννήσει αίσθημα χαμηλής αυτοεκτίμησης όταν η άποψη των παιδιών αγνοείται.
Β. Ο επιτρεπτικός
- Πιστεύει ότι τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα με μικρότερη παρέμβαση
- Θέτει κανόνες που σπάνια εφαρμόζει
- Είναι εύκολα συγχωρητικός και αποσύρει μια τιμωρία αν το παιδί παρακαλέσει ή δείξει καλή διαγωγή λέγοντας συχνά ‘Τα παιδιά είναι παιδιά’
- Δεν αποθαρρύνει το παιδί από κακές επιλογές και συμπεριφορές
- Έχει κυρίως το ρόλο του φίλου και όχι του γονιού
Συνέπειες
Η γονεικότητα σ’ ένα απολύτως χαλαρό πλαίσιο μπορεί να οδηγήσει το παιδί σε προβλήματα υγιεινής και υγείας (να κάνει μπάνιο σπάνια, να μη βουρτσίζει τα δόντια του, να τρώει ακατάσχετα κλπ.). Ενώ , δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα παιδιά τέτοιων πλαισίων δυσκολεύονται στο σχολείο ή στις σχέσεις με άλλους γιατί δεν έχουν μάθει να σέβονται όρια και κανόνες.
Γ. Ο αδιάφορος
- Αναμένει απ’ το παιδί να μεγαλώσει μόνο του
- Δεν του δίνει ιδιαίτερη προσοχή, κατεύθυνση ή καθοδήγηση
- Δεν περνάει πολύ χρόνο με το παιδί
- Δεν ρωτά για το σχολείο ή τους φίλους του
- Σπάνια γνωρίζει που βρίσκεται και με ποιους
- Η στάση του δεν είναι απαραίτητα εσκεμμένη αφού προβλήματα όπως χρήση ουσιών, ψυχικές ασθένειες, ελλιπής εκπαίδευση ή πολλές υποχρεώσεις και προσωπικά προβλήματα μπορεί να συντελέσουν σ’ αυτήν
Συνέπειες
Τα αδιάφορα περιβάλλοντα προκαλούν χαμηλή αυτοεκτίμηση, προβλήματα συμπεριφοράς, θλίψη ή κάποτε χαμηλές σχολικές επιδόσεις στα παιδιά.
Δ.Ο δημοκρατικός
- Καταβάλει προσπάθεια για να δημιουργήσει καλή σχέση με το παιδί
- Θέτει όρια και κανόνες αλλά με τις ανάλογες εξηγήσεις
- Εφαρμόζει τους κανόνες με τις συνακόλουθες συνέπειες αλλά δείχνει κατανόηση στα συναισθήματα του παιδιού
- Λαμβάνει υπόψη την γνώμη των παιδιών αλλά ξεκαθαρίζει ότι οι γονείς είναι οι τελικοί υπεύθυνοι
- Επενδύει στην πρόληψη ακατάλληλων συμπεριφορών μέσα απ’ την ενθάρρυνση και την επιβράβευση των ορθών
Συνέπειες
Τα παιδιά δημοκρατικών γονέων γίνονται συνήθως υπεύθυνοι ενήλικες που εκφράζουν τη γνώμη τους επιχειρηματολογημένα, παίρνουν αποφάσεις, εκτιμούν τα ρίσκα και σέβονται τα όριά τους και τα όρια των άλλων. Αυτό τους χαρίζει περισσότερες πιθανότητες στην επιτυχία και ικανοποίηση.
Εσύ τελικά πως θα διαλέξεις να μαγειρέψεις;
Χρύσα Βοζίκη, Ψυχολόγος-Εκπαιδευτικός