Πήρες την απόφαση. Θ’ αφήσεις πίσω την παλιά σου ζωή. Το δυστυχισμένο γάμο σου. Τη μιζέρια. Την γκρίνια. Την αδιαφορία. Τη ρουτίνα. Μαζί με την απόφαση όμως παίρνεις μαζί σου και τα παιδιά. Τη στιγμή που θα χωρίσεις, πρέπει να ξεριζώσεις απ’ την καρδιά τους το τρυφερό λουλούδι της οικογενειακής συνύπαρξης. Όμως τρέμεις πως κάτι τέτοιο θα τους κοστίσει ακριβά. Φοβάσαι πως θα τα πληγώσεις ανεπανόρθωτα. Τι θα συμβεί όμως αν αντί να ξεριζώσεις το λουλούδι απλά το.. μεταφυτεύσεις;
Σίγουρα το διαζύγιο με τον άνθρωπο που διάλεξες και παντρεύτηκες δεν είναι ούτε εύκολη ούτε ευχάριστη απόφαση. Για το λόγο αυτό, είναι αδύνατο να σας αφήσει αλώβητους μια τέτοια αλλαγή. Αν όμως οι σύζυγοι ζουν δυστυχισμένα και στο σπίτι επικρατεί ένα έντονα φορτισμένο δυσάρεστο κλίμα, κάποιες φορές είναι αυτή ακριβώς η αμήχανη λύση που πρέπει να δοθεί. Ο τρόπος είναι εκείνος που κάνει τη διαφορά. Που ξεχωρίζει τον καλό απ’ τον κακό κηπουρό.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γνωρίζει ένας καλός κηπουρός προτού αρχίσει τη δουλειά του είναι με τι λουλούδι έχει να κάνει. Με μια εύθραυστη παπαρούνα; Μια ανθεκτική ορτανσία ή μήπως μ’ ένα γεράνι παντός καιρού;
ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ
Παιδιά προσχολικής ηλικίας
Συνήθη συναισθήματα : ενοχή ότι ευθύνονται για την κατάσταση, φόβο για την απώλεια της αγάπης και της φροντίδας των γονιών, ανασφάλεια για τη ρευστότητα του περιβάλλοντος
Συχνές σκέψεις : ΄Αν οι γονείς μου σταμάτησαν να αγαπούν ο ένας τον άλλον, θα σταματήσουν να αγαπούν κι εμένα.’ ‘Αν ο μπαμπάς μου έφυγε απ’ το σπίτι, μπορεί να φύγει κι η μαμά μου.’ ‘Δεν ήμουν αρκετά καλό παιδί. Εγώ φταίω.’
Πιθανές συμπεριφορές : κλάματα, φωνές, απειθαρχία, απόσυρση, απόκρυψη των συναισθημάτων, παλινδρόμηση στην πιπίλα, την πάνα κλπ.
Παιδιά 6-8 ετών
Συνήθη συναισθήματα : έντονη θλίψη, ανεπεξέργαστος θυμός, έλλειψη του απόντα γονέα
Συχνές σκέψεις : ‘Ίσως είναι μια προσωρινή απόφαση και σύντομα θα τα ξαναβρούν .’ ‘Για να έφυγε από το σπίτι προφανώς δεν μας αγαπάει αρκετά.’
Πιθανές συμπεριφορές : αναλαμβάνουν ρόλο διαμεσολαβητή μεταξύ των γονιών παραβιάζοντας τον αναμενόμενο ρόλο τους, μεταβιβάζουν τον θυμό για τον απόντα γονέα στον παρόντα κατηγορώντας τον συχνά για την εξέλιξη της κατάστασης, αν υπάρχουν βίαιες συμπεριφορές τις αντιγράφουν στις σχέσεις τους με συνομηλίκους
Παιδιά 9-12 ετών
Συνήθη συναισθήματα : απόκρυψη του ενδιαφέροντος για τον απόντα γονιό ώστε να μην στεναχωρήσουν τον παρόντα, θυμός συχνότερα με τα μικρά αδέρφια, σωματοποιημένο άγχος (π.χ. πονοκέφαλοι, στομαχόπονοι κλπ.)
Συχνές σκέψεις : ‘Δεν μου αρέσει, αλλά καταλαβαίνω τι έχει συμβεί.’
Πιθανές συμπεριφορές : αντιλαμβάνονται και τις δυο πλευρές αλλά παίρνουν ξεκάθαρα το μέρος της μίας, συνήθως του παρόντα γονιού, μπορεί να φανούν αγενείς ή κατηγορητικοί απέναντι στο γονιό που απουσιάζει.
Έχοντας επομένως μια καθαρή εικόνα για τις φανερές και κρυφές σκέψεις κι αντιδράσεις των παιδιών, ο κάθε γονιός αναπτύσσει τη δική του στρατηγική για το χειρισμό της κατάστασης. Φυσικά δε λείπουν οι εξαιρέσεις απ’ τον κανόνα αλλά και οι περιπτώσεις όπου η κατάσταση είναι περισσότερο απαιτητική απ’ το συνηθισμένο. Στη φάση αυτή, όπως ο κηπουρός θα ζητούσε τη γνώμη ενός γεωπόνου, ο γονιός μπορεί να προσφύγει στη λύση του ειδικού ψυχικής υγείας. Ο στόχος άλλωστε δεν είναι να καταφέρουμε τα πάντα μόνοι αλλά να φροντίσουμε τα λουλούδια με τρόπους κατάλληλους ώστε τελικά να ανθίσουν.
Χρύσα Βοζίκη, Ψυχολόγος-Εκπαιδευτικός